تحلیل بلاغی اشعار عربی سعدی با نگاه به «تشبیه »

سعدی شیرازی از بزرگ ترین شاعران فارسی زبان است که بر زبان عربی هم مسلّط بوده است. با وجود تسلّط سعدی بر زبان عربی، اشعار عربی، بخش کوچکی از اشعار او را به خود اختصاص داده است. ولی همین اشعار کم ، نشان دهندۀ جایگاه رفیع سعدی در میان شاعران ایرانی عربی سرا است. در این مقاله تشبیه که از موضوع­های محوری حوزۀ علوم بلاغی محسوب می شود در اشعار عربی سعدی بررسی و تحلیل می شود و نشان داده می شود که شیوه کاربرد تشبیه چه از جهت شکل و چه از نظر محتوا، نشان دهندۀ زبان خاصّ این شاعر می باشد. تشبیه در اشعار سعدی، علاوه بر کیفیت خاصّ، فراوان یافت می شود. نویسنده انواع تشبیهات به کار رفته در ابیات عربی را بررسی کرده تا بخشی از زیبایی‍‍‍های شعر این شاعر بیش از پیش آشکار شود. سعدی در اشعار عربی خود انواع تشبیه؛ مفصل، مجمل، مؤکد، مجمل بلیغ و... را به کار برده است. نوع و میزان تشبیهاتی که وی به کار برده نشان دهنده آن است که وی بیش از آن که به دنبال نشان دادن توانایی خود در به کارگیری صنایع ادبی باشد در پی ابلاغ معنا بوده است.